Suy dinh dưỡng là gì? Đó là tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết làm ảnh hưởng đến quá trình sống, hoạt động và tăng trưởng bình thường của cơ thể. Tình trạng này ở trẻ em thường phổ biến ở khoảng thời gian từ 6 – 24 tháng tuổi. Đây là giai đoạn trẻ cần có nhu cầu dinh dưỡng cao, đang tập thích ứng với môi trường và rất nhạy cảm với bệnh tật.
Tổng quan về bệnh suy dinh dưỡng
Suy dinh dưỡng là thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết như protein, khoáng chất, chất béo, vitamin,…gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển của cơ thể, tác động tiêu cực đến sự tăng trưởng về nhiều mặt trong tương lai tương lai, đặc biệt cần lưu ý với đối tượng trẻ em trong giai đoạn từ 6-24 tháng.
Có thể bạn quan tâm:
- Suy dinh dưỡng bào thai là gì? Cách phát hiện, khắc phục
- Đối với trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì cho phù hợp?
- Bé khó ngủ thiếu chất gì? Tìm nguyên nhân và giải pháp
Trẻ bị suy dinh dưỡng thường có biểu hiện chậm phát triển, hạn chế khả năng hoạt động thể lực. Nếu quá trình thiếu hụt chất dinh dưỡng kéo dài, trẻ sẽ gặp phải nhiều vấn đề nặng hơn như chậm phát triển trí thông minh, sức đề kháng yếu, khả năng giao tiếp kém hay thường mắc những bệnh lý nguy hiểm trong tương lai.
Ở người trưởng thành, tình trạng này thường xuất hiện do một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng không cung cấp đủ lượng dinh dưỡng cần thiết như chứng biếng ăn, các bệnh mãn tính cần kiêng cử nhiều loại thực phẩm.
Nguyên nhân bệnh suy dinh dưỡng
Suy dinh dưỡng là gì? Đây là một vấn đề sức khỏe phổ biến và tình trạng này xảy ra khi chế độ ăn uống không chứa đủ chất dinh dưỡng hoặc khi cơ thể gặp vấn đề về hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn. Có nhiều lý do khác có thể xảy ra như:
- Bữa ăn nghèo nàn thiếu chất dinh dưỡng cần thiết
- Khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng kém do các bệnh lý ở đường tiêu hóa
- Trong sinh hoạt thường ngày, trẻ không được bú sữa mẹ đầy đủ, ăn dặm sớm (trước 4 tháng tuổi)
- Thức ăn không hợp khẩu vị hợp hoặc trẻ không được ăn đa dạng các loại thực phẩm khác nhau
- Do trẻ thường xuyên mắc các bệnh lý nhiễm trùng (tiêu chảy, viêm phổi, giun sán…) phải sử dụng thuốc có hiệu quả diệt vi trùng gây bệnh, cùng lúc sẽ diệt bớt các vi khuẩn có lợi cho cơ thể tại đường ruột, làm giảm quá trình lên men thức ăn dẫn đến việc kém hấp thu và biếng ăn.
- Trẻ gặp phải vấn đề tâm lý khi gia đình có những hành động ép buộc quá mức để cho trẻ ăn, khiến trẻ dễ nảy sinh tâm lý sợ hãi, lâu ngày sẽ gây ra bệnh chán ăn.
- Trẻ không được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu hoặc mẹ cho bé ăn dặm quá sớm
Dấu hiệu của bệnh suy dinh dưỡng
Ở người lớn, suy dinh dưỡng là gì thường có các biểu hiện lâm sàng như sau:
- Giảm ham muốn tình dục
- Sức đề kháng yếu, dễ mắc các bệnh lý nhiễm trùng
- Cơ teo tóp, trọng lượng cơ thể giảm
- Vết thương lâu lành
- Khả năng sinh sản kém
Với những trường hợp bệnh diễn biến trong khoảng thời gian dài, các biểu hiện sau có thể xuất hiện :
- Danh khô, xanh xao và nhợt nhạt
- Mỡ dưới da bị tiêu biến
- Dễ rụng tóc
- Khuôn mặt gầy thóp, không có sức sống
- Các biểu hiện bệnh lý như suy tim, suy gan hay suy hô hấp kéo dài
- Ở trẻ em, biểu hiện suy dinh dưỡng là gì có thể bao gồm những nguyên nhân như: cân nặng không tăng trưởng như mức dự kiến. Hoặc tụt giảm từ 5-10% hoặc hơn so với trọng lượng cơ thể của trẻ trong vòng 3-6 tháng.
Phát sinh những thay đổi trong hành vi, chẳng hạn như thường xuyên quấy khóc, ít vui chơi và kém linh hoạt, cơ thể chậm chạp hơn hẳn bạn cùng lứa. Các bắp thịt tay chân mềm nhão, bụng to dần. Đặc biệt, dấu hiệu nhận thấy rõ ràng nhất là khi trẻ chậm phát triển vận động như chậm biết lẫy, ngồi, bò, đi đứng.
Phân loại suy dinh dưỡng ở trẻ em
Theo các chuyên gia, để đánh giá tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ, cần theo dõi qua các chỉ số sau :
- Cân nặng trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ theo tuổi.
- Cân nặng theo chiều cao
- Chiều cao theo tuổi
- Suy dinh dưỡng thể thấp còi : Biểu hiện suy dinh dưỡng là gì? Đó là khi chiều cao của bé thấp hơn chuẩn trung bình trong cùng một độ tuổi và giới tính. Trong bảng chiều cao cân nặng, bạn có thể theo dõi chỉ số tại đường biểu diễn -2SD, nếu giá trị chiều cao theo tuổi của bé nằm dưới đường này thì tức là bé nhà bạn đang gặp phải tình trạng thấp còi. Đây là thể mãn tính, thường là hậu quả của quá trình bệnh kéo dài trong những giai đoạn vàng hay thậm chí là từ trong bụng mẹ.
- Suy dinh dưỡng thể nhẹ cân : Ở thể này, cân nặng của trẻ thấp hơn chuẩn trung bình trong cùng một độ tuổi và giới tính. Trong bảng chiều cao cân nặng, nếu giá trị cân nặng theo tuổi của bé nhà bạn nằm dưới đường biểu diễn -2SD thì bé đang gặp phải tình trạng thể nhẹ cân.
- Suy dinh dưỡng thể gầy còm : Thể gầy còm được đề cập đến khi cả chiều cao và cân nặng của bé thấp hơn chuẩn trung bình trong cùng một độ tuổi và giới tính, tức nằm dưới mức -2SD. Đây là thể tình trạng cấp tính, thường xảy ra trong khoảng thời gian ngắn.
Bên cạnh đó, có thêm một cách khác để phân loại dựa vào hình thái, với ba loại chính gồm:
- Suy dinh dưỡng thể phù: Đây là một trong những thể suy dinh dưỡng nặng, khó điều trị và gây tỷ lệ tử vong cao do nhiều bố mẹ thiếu hiểu biết về bệnh lý sẽ thường dễ bỏ qua các dấu hiệu sớm khiến bệnh kéo dài. Khi mắc phải thể này, trẻ thường có dấu hiệu như phù nhưng tay chân khẳng khiu, teo tóp, rối loạn sắc tố da với nhiều đốm màu đỏ sẫm hoặc đen cùng các biến chứng kèm theo như còi xương, quáng gà, thiếu máu trầm trọng.
- Một số biểu hiện dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác như trẻ hay quấy khóc, tóc thưa dễ rụng, nôn trớ, ỉa chảy cũng có thể là triệu chứng báo hiệu tình trạng suy dinh dưỡng thể phù. Nguyên nhân chính thường gặp của thể suy dinh dưỡng là gì? Đó là từ việc trẻ thiếu hụt protid, các vi chất dinh dưỡng như chất khoáng, các loại vitamin.
- Suy dinh dưỡng thể teo đét : Đây cũng là thể nặng. Các biểu hiện dễ thấy như trẻ rất gầy, thường xuyên mệt mỏi, ít vận động, chán ăn, mất toàn bộ lớp mỡ dưới da và thường xuyên rối loạn tiêu hóa. Nguyên nhân thường do trẻ không được cung cấp đủ năng lượng cần thiết.
- Suy dinh dưỡng thể hỗn hợp : Đây là sự kết hợp của 2 thể trên, do trẻ vừa không được cung cấp đủ protid, vitamin, khoáng chất cũng như năng lượng cần thiết.
Biện pháp phòng ngừa bệnh suy dinh dưỡng
Các biện pháp ngăn ngừa suy dinh dưỡng hiệu quả có thể áp dụng như:
Có thể bạn quan tâm:
- Ngày an toàn của con gái và những điều cơ bản cần chú ý
- Nhịp tim trẻ em bình thường là bao nhiêu? Điều cần biết
- Cho trẻ bú mẹ ngay sau sinh và kéo dài từ 18 – 24 tháng, nếu mẹ không đủ sữa cần có nguồn sữa phù hợp để thay thế cho trẻ.
- Có chế độ dinh dưỡng hợp lý để trẻ tăng cân khỏe mạnh: Cho trẻ ăn dặm khi được 6 tháng tuổi, ăn đầy đủ 4 nhóm thực phẩm chính như bột, đường, đạm béo, vitamin và khoáng chất. Lưu ý lựa chọn thực phẩm tươi mới, hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn, nấu thức ăn chín kỹ để phòng tránh trẻ các bệnh đường ruột như giun, sán.
- Theo dõi biểu đồ tăng trưởng hàng tháng nhằm phát hiện sớm tình trạng và ngăn chặn nguy cơ gây bệnh suy dinh dưỡng cho trẻ.
- Không lạm dụng kháng sinh khi điều trị bệnh cho trẻ, chỉ dùng kháng sinh đủ liều và thời gian theo hướng dẫn của bác sĩ. Chăm sóc dinh dưỡng đúng cách trong thời gian bệnh và sau để phục hồi dinh dưỡng cho trẻ. Tiêm chủng và xổ giun định kỳ.
- Thay đổi thực đơn thường xuyên, kích thích sự thèm ăn và ngon miệng
- Điều trị triệt để các bệnh lý về đường tiêu hóa cũng như các bệnh lý khác
- Lên kế hoạch mua sắm và lựa chọn các loại thực phẩm một cách kinh tế và đầy đủ
- Thường xuyên rèn luyện thể dục thể thao
Hi vọng với những kiến thức ở trên đã giúp các bạn hiểu thêm suy dinh dưỡng là gì? Cũng như những biểu hiện của bệnh và cách chăm sóc sức khỏe của trẻ bị suy dinh dưỡng một cách tốt nhất.
Tổng hợp: mebauvabe.net
