Trước khi mang thai, trong thai kỳ và cả sau sinh phụ nữ đều nên tiêm các loại vắc-xin cần thiết để phòng tránh các bệnh nguy hiểm. Việc tiêm vắc-xin cho mẹ còn giúp gián tiếp bảo vệ thai nhi và em bé sau sinh khỏi nguy cơ nhiễm bệnh.
Tại sao cần tiêm vắc-xin trước khi mang thai?
Mang thai làm suy yếu hệ thống miễn dịch nhằm để hỗ trợ em bé đang lớn phát triển trong tử cung. Do đó, khi mang thai đồng nghĩa với việc bạn có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn.
Có thể bạn quan tâm:
- Những điều cần biết khi mang thai để tốt cho con khỏe cho mẹ
- Khó thở khi mang thai: nguyên nhân và cách khắc phục
- Mang thai cần kiêng kị những gì để tốt cho bà bầu và em bé?
Ngoài ra, một số bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc-xin như ho gà, có thể rất nguy hiểm cho trẻ sơ sinh. Tiêm phòng trước khi mang thai giúp chính bản thân bà mẹ tránh được một số bệnh nguy hiểm khi mang thai như virus rubella có thể gây sảy thai và dị tật bẩm sinh.
Đang mang thai bị nhiễm bệnh và nguy cơ cho thai nhi
Nguy cơ khi đang mang thai nhiễm Rubella (sởi Đức)
Rubella rất dễ lây lan. Nó lây lan khi bạn hít vào những giọt dịch tiết hô hấp do người nhiễm bệnh thở ra. Virus Rubella gây sốt và phát ban bắt đầu trên mặt và lây lan sang cơ thể, sau đó đến cánh tay và chân.
Rubella không nghiêm trọng ở trẻ em, nhưng nó có thể trở nên rất nghiêm trọng đối với người mẹ đang mang thai và thai nhi, đặc biệt là trong bốn tháng đầu của thai kỳ. Nguy cơ người mẹ truyền bệnh cho con có thể lên tới 90% trong ba tháng đầu. Tổn thương tim, mù lòa, điếc và chậm phát triển trí tuệ có thể phát triển ở trẻ. Người mẹ cũng có thể bị sảy thai hoặc thậm chí là thai chết lưu.
May mắn là rubella không còn phổ biến vì hầu hết trẻ sơ sinh được tiêm chủng chống lại nó trong vắc-xin MMR (sởi, quai bị, rubella) khi trẻ được 12 tháng tuổi.
Nguy cơ khi đang mang thai nhiễm thủy đậu (varicella zoster)
Giống như rubella, thủy đậu rất dễ lây nhiễm. Giống như virut rubella, virut Herpes zoster lây lan khi bạn hít phải những giọt dịch tiết hô hấp do người nhiễm bệnh thở ra.
Một người không được tiêm chủng có thể bị thủy đậu khi ở cùng phòng với người bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng có thể không xuất hiện cho đến mười ngày đến ba tuần sau khi bị nhiễm. Bệnh nhân thường bị sốt và mệt mỏi, sau đó là nổi mẩn ngứa do mụn nước. Các mụn nước sẽ vỡ sau một tuần và hình thành lớp vỏ trước khi lành.
Bị thủy đậu khi mang thai có thể ảnh hưởng đến thai nhi
Bệnh thủy đậu không phổ biến trong thai kỳ. Nếu nó xảy ra trong thai kỳ, hầu hết phụ nữ và em bé không bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tuy nhiên, cứ một trong số 100 trường hợp, em bé có thể bị ảnh hưởng bởi mụn nước, sẹo hoặc thậm chí là tổn thương nội tạng, đặc biệt là trong 05 tháng đầu của thai kỳ. Những bất thường này có thể không được phát hiện khi siêu âm trong mà chỉ có thể được chẩn đoán sau khi sinh em bé. Một số phụ nữ mang thai cũng có thể phát triển các dạng nhiễm trùng nghiêm trọng ở ngực hoặc não.
Nếu em bé được sinh ra trong vòng bảy ngày kể từ khi người mẹ bị thủy đậu, bé có thể bị một loại bệnh rất nặng.
Tất cả chỉ cần một xét nghiệm máu đơn giản để kiểm tra xem bạn có miễn dịch với vi-rút thủy đậu hay không. Nếu không được miễn dịch, hãy tiêm vắc-xin trước khi mang thai.
Nguy cơ khi đang mang thai nhiễm viêm gan siêu vi B
Viêm gan B là một bệnh nhiễm trùng gan do virus viêm gan B gây ra. Nhiễm trùng có thể là cấp tính hoặc mãn tính. Hầu hết các trường hợp mãn tính không có triệu chứng. Bạn có thể bị nhiễm viêm gan B thông qua quan hệ tình dục hoặc tiếp xúc với dịch cơ thể bị nhiễm bệnh như nước bọt.
Nếu người mẹ mang mầm bệnh viêm gan B mãn tính thì có thể truyền bệnh cho em bé.
Trẻ sơ sinh bị nhiễm bệnh có 25% nguy cơ tử vong vì các bệnh liên quan đến gan như viêm gan mạn tính, xơ gan và ung thư gan sau này trong cuộc đời.
Để tránh cho em bé bị nhiễm bệnh, em bé nên được tiêm vắc-xin ngừa viêm gan B ngay sau khi sinh. Sau khi bé được tiêm vắc-xin ngừa viêm gan B, người mẹ có thể tiếp tục cho con bú ngay cả khi bé là người mang mầm bệnh.
Cần làm gì trước khi tiêm vắc-xin
Trước khi tiêm bất cứ một loại vắc-xin nào, cần thông báo cho trung tâm y tế bất kỳ dị ứng nghiêm trọng nào hoặc đã từng bị dị ứng nặng với vắc-xin. Dị ứng là một phản ứng với thứ gì đó bạn chạm vào, ăn hoặc hít vào khiến bạn hắt hơi, ngứa, nổi mẩn hoặc khó thở.
Xem lại lịch sử tiêm chủng của chính mình nhằm giúp bác sĩ xác định loại vắc-xin nào mà bạn đã tiêm và chưa tiêm để có thể tiêm đúng, tiêm đủ liều trước và trong thời kỳ mang thai.
Chuẩn bị một cơ thể khỏe mạnh, không ốm sốt trên 38.5 độ trong giai đoạn định tiêm chủng.
Những loại vắc-xin cần tiêm chủng trước khi mang thai
Tiêm vắc-xin Cúm trước khi mang thai
- Tiêm vắc-xin cúm trước khi mang thai giúp bảo vệ phụ nữ trong mùa cúm. Thai phụ có thể trải qua thai kỳ an toàn trong mùa cúm.
- Tiêm phòng cúm thường được thực hiện hàng năm từ cuối tháng 8 đến tháng 3 tương ứng với mùa cúm.
- Vắc-xin sống cúm được yêu cầu tiêm trước khi mang thai ít nhất 1 tháng, không khuyến cáo cho phụ nữ đang mang thai. Nếu nghi ngờ đang mang thai, hãy yêu cầu vắc-xin cúm bất hoạt.
Tiêm vắc-xin Sởi, quai bị và rubella (MMR) trước khi mang thai
- Trước khi tiêm vắc-xin Sởi, quai bị và rubella (MMR), bác sĩ có thể sẽ yêu cầu xét nghiệm máu để đánh giá khả năng miễn dịch của phụ nữ và chỉ định cho tiêm nhắc lại nếu cần thiết.
- Vắc-xin MMR là vắc-xin sống với vi-rút đã được làm suy yếu.
- Nên tiêm vắc-xin MMR trước khi mang thai ít nhất là 01 tháng và tốt nhất là 03 tháng để đảm bảo an toàn.
- Tuy nhiên, nếu trong trường hợp có thai xảy ra trong vòng 01 tháng sau khi tiêm, đừng lo lắng! Khuyến nghị về thời gian tiêm vắc-xin này dựa trên rủi ro lý thuyết. Trên thực tế, chưa có báo cáo nào về tác hại đối với thai nhi do loại phơi nhiễm này.
Tiêm vắc-xin Thủy đậu trước khi mang thai
- Bệnh thủy đậu do vi-rút Varicella zoster (VZV) gây ra. Bệnh thủy đậu có thể gây hại cho phụ nữ mang thai và thai nhi nên cần có miễn dịch trước khi mang thai.
- Trước khi tiêm vắc-xin, bạn nên được đánh giá khả năng miễn dịch. Chẳng hạn có người từng bị thủy đậu hoặc tiêm vắc-xin từ khi còn rất nhỏ thì thường là sẽ không mắc lại bệnh này nữa nhưng cá biệt vẫn có người mắc lại. Đánh giá miễn dịch giúp bạn xác định xem mình có cần thiết phải tiêm hay không. Nếu bạn chưa từng bị bệnh hoặc chưa được tiêm vắc-xin này trước đây thì cần thiết phải tiêm trước khi mang thai.
- Tương tự như vắc-xin MMR, vắc-xin VZV là vắc-xin sống đã được làm suy yếu.
- Nên tiêm 2 mũi vắc-xin thủy đậu trước khi mang thai. Mũi tiêm thứ 2 cách mũi tiêm thứ nhất 1 tháng và sau ít nhất 3 tháng từ sau mũi tiêm thứ 2 mới nên có thai để đảm bảo an toàn.
Tiêm vắc-xin HPV trước khi mang thai
Papillomavirus ở người hay còn gọi là HPV gây ra các bệnh liên quan đến HPV phổ biến nhất là ung thư cổ tử cung.
Vắc-xin này được khuyến nghị cho thanh thiếu niên khoảng từ 11 (hoặc 9) tuổi đến 25 (hoặc 26) tuổi, chưa quan hệ tình dục với 3 mũi vắc-xin.
Phụ nữ lớn hơn độ tuổi trên và đã quan hệ tình dục có thể tiêm nhưng không đạt hiệu quả như mong muốn và cần tầm soát ung thư cổ tử cung trước khi tiêm.
Vắc-xin bổ sung cần xem xét tiêm trước khi mang thai
Bác sĩ có thể khuyến nghị thêm một số loại vắc-xin sau đối với phụ nữ có nguy cơ.
- Vắc-xin viêm gan A
- Vắc-xin viêm gan B
- Vắc-xin phế cầu khuẩn
Những vắc xin nào cần tránh khi mang thai
Có một số loại vắc-xin không nên tiêm trong khi mang thai. Mặc dù trong một số trường hợp không có bằng chứng rõ ràng về các vấn đề liên quan đến các loại vắc-xin này nhưng cần phải nghiên cứu thêm để chứng minh rằng chúng an toàn cho bạn và em bé. Đó là lý do tại sao các bác sĩ khuyên bạn nên tránh các loại vắc-xin này sau khi đang mang thai.
Không nên tiêm vắc xin Thủy đậu (Varicella) khi đang mang thai
- Nếu bạn chưa được chủng ngừa vi-rút thủy đậu, bạn nên tiêm vắc-xin này trước khi thụ thai.
- Vắc-xin này có chứa vi-rút sống nên nó không an toàn cho phụ nữ đã mang thai.
- Nếu bạn tiếp xúc với vi-rút varicella trong khi đang mang thai mà chưa được tiêm vắc-xin trước đó, hãy thăm khám để bác sĩ tiêm globulin miễn dịch varicella-zoster có thể giúp miễn dịch tạm thời và ngăn ngừa các biến chứng trong trường hợp thai phụ bị thủy đậu.
Không nên tiêm vắc-xin Sởi, quai bị, rubella (MMR) khi đang mang thai
Giống như varicella, vắc-xin MMR (viết tắt của bệnh sởi, quai bị và rubella) có chứa vi-rút sống, vì vậy không an toàn cho phụ nữ đã mang thai. Nếu có thể, hãy cố gắng chờ 01 tháng sau khi tiêm vắc-xin để mang thai.
Vắc-xin phòng bệnh zona (Zoster) không nên tiêm khi mang thai
- Mũi tiêm này bảo vệ mọi người khỏi bệnh zona – giống như bệnh thủy đậu, do virus varicella zoster gây ra.
- Không có nhiều nghiên cứu về tác dụng phụ của vắc-xin đối với phụ nữ đang mang thai, vì vậy các bác sĩ khuyên bạn nên tiêm sau khi bạn sinh.
Một số loại vắc-xin không nên tiêm khi mang thai
Do chưa có đủ nghiên cứu trên phụ nữ mang thai để xác định xem chúng có an toàn cho em bé hay không nên phụ nữ đang mang thai không tiêm các loại vắc-xin sau:
- BCG (đối với bệnh lao)
- Bệnh viêm não Nhật Bản
- Thương hàn
Tuy nhiên, các loại vắc-xin này an toàn nếu bạn cho con bú. Nếu người mẹ tiêm những mũi này sau khi sinh sẽ truyền một số miễn dịch tạm thời cho con qua sữa mẹ.
Những loại vắc-xin bạn nên tiêm trong khi mang thai
Khi xuất hiện những dấu hiệu mang thai, bạn cần chuẩn bị cho mình những kiến thức hữu ích để chăm sóc cả mẹ và con. Trong khi mang thai, phụ nữ được khuyến nghị một số loại mũi tiêm để phòng bệnh và phòng ngừa biến chứng sau khi sinh:
Tiêm vắc-xin cúm trong khi mang thai
- Tiêm vắc-xin cúm bất hoạt trong mùa cúm có thể bảo vệ phụ nữ khỏi các biến chứng y khoa và sản khoa nghiêm trọng đồng thời cung cấp sự bảo vệ cho em bé trong giai đoạn đầu.
Tiêm vắc-xin uốn ván, bạch hầu, ho gà trong khi mang thai
- Vắc-xin uốn ván, bạch hầu và ho gà (Tdap) được tiêm trong tam cá nguyệt thứ ba.
- Nó giúp bảo vệ chống lại bệnh ho gà (ho gà) ở phụ nữ mang thai, tránh truyền nó cho em bé trong khi sinh và cũng bảo vệ em bé trong giai đoạn sơ sinh khi bệnh ho gà có thể đe dọa đến tính mạng.
- Vắc-xin uốn ván giúp mẹ tránh những tai biến sản khoa sau khi sinh.
- Tdap cũng được khuyến nghị cho bất kỳ ai chưa được tiêm vắc-xin mà tiếp xúc gần với trẻ dưới một tuổi chẳng hạn như ông bà, người thân.
Có thể bạn quan tâm:
- Cách tính tuổi thai cơ bản đến chi tiết cặn kẽ cho mẹ bầu
- Cốc nguyệt san là gì? Ưu điểm nổi trội của sản phẩm
Tóm lại, tiêm phòng trước khi mang thai là việc làm cần thiết giúp bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé. Để việc tiêm phòng đạt hiệu quả tối đa và an toàn thì mẹ bầu cần thực hiện nghiêm túc hướng dẫn của bác sĩ cũng như tiêm phòng đúng lịch hẹn.
Tổng hợp: mebauvabe.net
